Praten met je kinderen over de scheiding doe je niet eenmalig

Het gesprek over de scheiding is een doorlopend gesprek. Het is niet zo dat je er één keer goed over praat en dat daarmee de kous af is. Een gesprek is vaak ook een momentopname. Zo kan een puber zich heel negatief uiten over de scheiding, waardoor jij denkt dat je kind het er erg moeilijk mee heeft. Het kan dan ook maar zo zijn dat je puber even enorm baalt, omdat het zijn schoolboeken heen en weer moet zeulen. Terwijl op een ander moment dezelfde puber heel blij kan zijn dat zijn vader in de stad woont en zijn moeder dichtbij zijn vrienden. Door met regelmaat het te hebben over de scheiding, de beleving van je kind en de gevolgen die de scheiding met zich meebrengt, krijg je een breder beeld van hoe je kind het ervaart.

Wees emotioneel beschikbaar

Het is belangrijk dat je emotioneel beschikbaar bent voor je kinderen. Dit betekent echt niet dat je de hele dag paraat moet zitten voor het geval je kind met je wil praten. Geeft je kind aan iets met je te willen bespreken, maar moet je nog een opdracht voor je werk afmaken? Geef dit aan en laat weten dat je kind bij je terecht kan: “Wat fijn dat je even iets met me wilt bespreken. Op dit moment ben ik even heel erg gefocust op mijn deadline, maar zullen we na het eten even samen een rondje lopen?”.

Je hoeft het niet op te lossen

Kinderen kunnen tegen verschillende zaken aanlopen als hun ouders gescheiden zijn. Dit kunnen praktische zaken zijn, maar ook emotionele zaken. Begrijp dat je niet alles hoeft op te lossen voor je kind en dat je dit ook niet kunt. Ongemak, pijn en verdriet horen erbij. Hoor je kind. Vraag en luister. Bied steun en troost. Kinderen voelen zich gehoord en erkent. Vaak is ‘het er zijn’ al voldoende.

• “Ik zie dat je het even lastig vindt om je tas weer te pakken na zo’n leuke week. Het is ook altijd wat, die wisseling.”
• “Volgens mij baal je nu enorm dat je sportschoenen nog bij papa liggen, hè?”
• “Hoe is het voor jou dat we samen bij de diploma-uitreiking zijn zo vlak na de scheiding?
• “Volgens mij heb je het even moeilijk, wil je het erover hebben?”

Alle emoties mogen er zijn

Alle kinderen reageren verschillend op een scheiding. Het ene kind reageert wat onverschillig, het andere kind is vooral heel erg boos en weer een ander kind is voor langere tijd ontroostbaar. Hierin is geen goed of fout. Uiteindelijk heeft elk kind een andere persoonlijkheid, uit elk kind zich anders en heeft het andere behoeften. Geef je kind het gevoel dat alle emoties er mogen zijn. Leg ook uit dat iedereen verschillend reageert en dat dat ok is.

Laat de kinderen weten dat ze geen schuld hebben aan de scheiding

Sommige kinderen, en met name jongere kinderen, kunnen het gevoel hebben dat het hun schuld is dat jullie zijn gescheiden. “Als ik niet zoveel ruzie had gemaakt dan…” of “Als ik liever was geweest dan…” of “Als papa en mama niet zoveel zorgen om mij hadden gehad, dan waren ze nog samen geweest en hadden ze meer tijd voor elkaar gehad”. Het is belangrijk om de kinderen vanaf de eerste scheidingsboodschap te vertellen dat zij hier geen schuld aan hebben. Ook hier geldt dat deze boodschap herhaald mag worden.

Kinderen mogen je verdriet zien, maar zij hoeven dit niet op te lossen

Ouders willen nogal eens hun tranen verbergen: “Nee, hoor het gaat wel”. Dit druist vaak in tegen de intuïtie van je kind, want je kind ziet toch tranen? Leef voor dat verdriet er mag zijn, maar laat je kind wel duidelijk weten dat hij of zij niet voor jou hoeft te zorgen. Een gesprekje kan als volgt verlopen:

• Kind: “Papa, wat is er?”
• Vader: “Papa heeft het even een beetje lastig, lieverd. Ik ben verdrietig over de scheiding en moet ook nog wennen aan de nieuwe situatie.”
• Kind: “Zal ik je troosten, papa?”
• Vader: “Wat lief dat je er voor me wilt zijn. Een knuffel vind ik heerlijk, maar weet dat papa lieve familie en vrienden heeft. Zij helpen mij. Dus jij hoeft niet voor me te zorgen.”